SORBENTYSorpcja jest to pochłanianie gazów, par cieczy, par substancji stałych i ciał rozpuszczonych w cieczach przez ciała porowate (sorbenty). Sorpcja jako technika dekontaminacyjna jest stosowana głównie do odkażania terenu akcji ratownictwa chemicznego. Jest ona najczęściej używana w stosunku do związków chemicznych pozostających w normalnych warunkach w postaci ciekłej. Dekontaminację sorpcyjną prowadzi się w przypadku rozlewisk niebezpiecznych cieczy na utwardzonych, płaskich powierzchniach i ewentualnie na powierzchniach zbiorników wód powierzchniowych. Przy zastosowaniu ogólnie dostępnych naturalnych sorbentów jest techniką niedrogą i łatwą do zastosowania. Należy pamiętać, że skażenia wchłonięte przez sorbenty pozostają chemicznie niezmienione i zachowują swoje niebezpieczne właściwości. Innymi słowy sorpcja związków chemicznych nie powoduje jego chemicznej neutralizacji. Przy doborze sorbentów do określonych zastosowań pomocne są kryteria praktyczne, takie jak: - chłonnośc sorbentu - parametr ten jest teoretyczną miarą praktycznej przydatności sorbentu. Jest to stosunek masy wchłoniętego oleju do masy luźnego sorbentu, który go wchłonął. - efektywnośc wykorzystania - rozumiana jako stosunek ciężaru zebranego oleju do faktycznie zużytego sorbentu. Wskaźnik ten w odniesieniu do sorbentów używanych luzem jest miarą poprawności dawkowania. W przypadku przetworzonych form sorbentów (maty, poduszki, zapory) efektywność wykorzystania jest miarą ich przydatności do przewidywanych warunków rozlewu. - zatrzymywanie oleju - umożliwia ocenę zagrożenia wtórnym skażeniem środowiska w skutek uwalniania się związanego pierwotnie oleju (np. pod wpływem wzrostu temperatury otoczenia lub składownia w warstwach). - pływalność - bardzo ważny parametr przy uwsuwaniu skutków rozlewisk oleju w wodzie, mniejsze znaczenie ma natomaist na lądzie. Sorbenty naturalne wykazują skłonność do tonięcia z upływem czasu więc wymagają stosowania elementów wypornościowych (np. samo pływalnych komór sorpcyjnych). Sorbenty syntetyczne nie wykazują skłonności do tonięcia i nie muszą mieć pływaków. - oddziaływanie na środowisko - sorbenty lub ich mieszaniny z olejami nie mogą rozpuszczać się przy kontakcie z wodą, tworzyć zanieczyszczeń, tonąć, uwalniać toksycznych związków. - możliwości utylizacji sorbentu nasyconego - umożliwia ona określenie stopnia trudności w rozwiązywaniu problemu zużytego sorbentu. Optymalnym rozwiązniem jet spalenie zaolejonych, wigotnych sorbentów na miejscu działań. Proces spalania nie powinien jednak wywoływać ani nadmiernego zadymienia atmosfery, ani też uwalniania lotnych, toksycznych związków. - dostepność - kryterium to ma znaczenie przy dużych rozlewach olejowych. Dostępność znacznych ilości sorbentów w rejonie pola operacyjnego obniża znacznie koszty działań.
|